Petog februara 1994. godine oko 12:30 pripadnici Vojske Republike Srpske izvršavaju stravičan zločin nad civilima Sarajeva – artiljerijskom granatom ispaljenoj na pijacu Markale su ubili 68 a teže i lakše ranili 142 civila.
Jedan od “strateških ciljeva srpskog naroda u Bosni i Hercegovini”, odnosno jedan od “strateških ciljeva” Velikosrpskog pokreta i njegovog vožda Slobodana Miloševića, usvojila je tzv. Skupština srpskog naroda u BiH, 12. maja 1992. godine, a on je glasio: “podjela grada Sarajeva na srpski i muslimanski i uspostavljanje u svakom od delova efektivne države vlasti”. Navedeni “ciljevi” kasnije su razmatrani u zoni odgovornosti 30. partizanske divizije 5. korpusa JNA (taj je korpus 18. maja 1992. godine transformisan u 1. krajiški korpus VRS). Predsjednik opštine Mrkonjić Grad, Milan Malidža, iznio je zaključke sa sastanka održanog u Banja Luci 12. maja, pri čemu je cilj o podjeli Sarajeva iznio u izmijenjenoj formi. Naime, Malidža je izjavio “da Sarajevo mora biti podijeljeno ili sravnjeno sa zemljom”. Na kraju sastanka pukovnik Stanislav Galić se zazložio za realizaciju “strateških ciljeva srpskog naroda”. Na tom planu se “istakao” jer je do 1994. godine bio komandant Sarajevsko – romanijskog korpusa VRS. Predsjednik RS-a je u više prilika spominjao “blokadu” Sarajeva. U septembru 1991. godine je u telefonskom razgovoru informisao Slobodana Miloševića da je “Romanija spremna na blokadu Sarajeva”, odakle “niko neće biti u stanju da napusti Sarajevo”. Iako su prve blokade postavljene već na dan referenduma 1. marta 1992. godine za dan početka opsade uzima se 5. april 1992. i trajala je sve do 19. marta 1996. godine. U opsadi je živjelo oko 340 000 stanovnika koji su trpjeli svakodnevna granatiranja, snajperska djelovanja, ubistva i ranjavanja civila, kao i uništavanje civilnih objekata.
Strategija poricanja zločina na Markalama od 5. februara 1994. godine prisutna je i danas. Ništa drugačije nije ni po pitanju drugog zločina na Markalama koji se dogodio 28. avgusta 1995. godine. Oni se tendenciozno prepisuju Armiji Republike Bosne i Hercegovine, optužujući je da je granatirala sopstvene civile, kako bi izazvala međunarodnu intervenciju ili da je zločin “iscenirala muslimanska tajna služba”, odnosno da se radi o starim podmetnutim leševima koji su postavljeni. Odbrana generala Galića i Slobodana Miloševića je insistirala na tvrdnji da Sarajevo “nije bilo civilna sredina”, već poprište “žestokog sukoba”, na kojem “civili uopšte nisu bili cilj” i da su na obje strane stradali civili uslijed borbenih dejstava. Svakako da je riječ o vrhunskom licemjerstvu i lažima koje je iscenirao poznati srpski reporter Risto Đogo. Bez sumnje jedna od najgnusnijih kampanja o lažiranju slučaja Markale desila se u emisiji “Pečat” Radio – televizije Republike Srpske 2005. godine kada su i plasirane laži o stradanju civila na sarajevskoj pijaci Markale 1994. godine. Zbog iznijetih laži Regulatorska agencija za komunikacije kaznila je RTRS sa 20 000 KM. U prilogu se navelo da je “5. februara na Markale pala eksplozivna naprava u kojoj se ne zna mnogo, ali se zna da nije iz minobacača i nije s položaja VRS. Ona je neke ljude ubila, a na lice mjesta su prethodno dovučena tijela umrlih ili poginulih kako bi se pojačao efekat televizijskog snimka.” Autor priloga je naveo i da su za “unaprijed pripremljen zločin angažovane četiri televizijske ekipe”. Ovo “samogranatiranje”, ako je suditi po “Pečatu”, trebalo je bošnjačkoj strani kako bi se spriječili pregovori u trenutku kada su Srbi kontrolisali 70% teritorije BiH.
Ipak, rezultati istrage i eksperata međunarodne zajednice su dokazali, a što je utvrdio i ICTY (Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju), da je minobacačka granata 120 mm ispaljena sa položaja VRS i da je namjerno usmjerena na civile. Međunarodni sud pravde je, pored ostalog, zaključio “da su srpske snage u Sarajevu i drugim gradovima namjerno ciljale na civilne pripadnike zaštićene grupe” tj. “bosanske Muslimane”. Međutim, Sud nije našao “dovoljno dokaza da su navedena djela vršena sa specifičnom namjerom da se u potpunosti ili djelimično uništi zaštićena grupa”.
Za vrijeme opsade koja je trajala 1425 dana Sarajlije su ubijane i od strane brojnih dobrovoljaca iz Rusije, Ukrajine, Rumunije, Grčke i drugih zemalja. Ruski i ukrajinski plaćenici su divljali na prostoru Ilijaša, Vogošće, Žuči, Grbavice, Trebevića, Vrbanja mosta i Stupa. Divljao je i ruski pjesnik Limonov koji je podržao opsadu Sarajevo tako što je prvo pozirao sa puškom u ruci, a zatim na Palama 1994. godine izjavio: “Ovo je primjer kako treba izgledati buduća granica Srbije. Ohrabren sam moralom i odlučnošću naših boraca da ne odstupe.”
