Bosansku omladinu počeo je da prima u “adžami oglan” (dvorski podmladak) lično sultan Mehmed II Fatih. Tom prilikom u janjičarske redove primljeno je oko 30 000 bosanskih mladića.
Od tog perioda Bošnjaci bivaju redovno uvršteni u taj elitni dio osmanske vojske. Bosanski muslimani su time stekli privilegiju u odnosu na ostale muslimane iz drugih dijelova Osmanskog carstva, izuzev kasnije za Albance i Abaze sa Kavkaza, jer su u adžami oglan prvenstveno primani mladići kršćanskog porijekla iz uglednijih porodica. Takvom regrutacijom spriječena je kolonizacija stanovništva iz Anadolije i drugih turkmenskih krajeva, što je bio običaj Osmanlija, kako bi se učvrstila jaka osmanska vlast.
Zbog odanosti Bosne i Bošnjaka, Bosnom su vladali domaći ljudi. Ipak, nije sva omladina regrutirana u janjičare i u dvorsku službu. Onaj dio koji je bio skloniji nauci i vjerskoj službi bivao je upućen u posebne škole. Time je, tokom stoljeća, veći broj Bošnjaka stekao zvanje vrsnog kadije, muftije, pravnika, profesora, tumača Kur'ana i vaiza, književnika, historičara, pjesnika, islamskog filozofa. Mnogi su svoju zahvalu takvom obrazovanju iskazali podizanjem brojnih naučnih, kulturnih i sakralnih objekata.
Među prvim poznatim osmanskim velikašima koji su porijeklom iz Bosne i Hercegovine bio je najmlađi sin hercega Stjepana Vukčića Kosače, a brat bosanske kraljice Katarine – Stjepan, koji je, primivši islam, postao Ahmed. On je 1488. godine postao admiral osmanske mornarice – kapudanpaša, a u periodu od 1497. do 1516. godine, u vrijeme sultana Bajazita II i Selima I, obnašao je dužnost velikog vezira – drugog čovjeka Osmanskog carstva.
Bio je i vojskovođa u ratovima protiv Egipta i Perzije. Pored njega na Porti su se tada nalazili i brojni drugi bosanski bogumili: Grgur Desisalić i Radič Bogašinović, Dubrovčanin Andrija Sorkočević.
Koliko su mladići iz Bosne ostavili dubok trag na osmanskom dvoru, govori podatak da se pored turskog, arapskog i perzijskog uvodi i četvrti diplomatski jezik – bosanski. Za te potrebe obrazovana je i posebna Carska kancelarija u kojoj se njegovao i upražnjavao bosanski jezik i pismo bosančica.
Odatle su upućivane diplomatske prepiske i sultanovi fermani onim ličnostima koje su poznavale bosanski jezik i koristili se njime. I osmanski prinčevi, počev od XVI stoljeća, na dvoru izučavaju pored arapskog, perzijskog, turskog i bosanski te grčki jezik.
