Područje Bosne i Hercegovine u antičkom periodu je bilo veoma pogodno tlo za regrutaciju Ilira, pogotovo kada se uzme u obzir da je tu pružen i posljednji otpor moćnoj rimskoj armiji, što je bio dovoljan dokaz Rimljanima da mogu sa razlogom profitirat kada je u pitanju regrutacija. Shodno tome pod regrutaciju je palo i snažno ilirsko pleme Dezitijati, koje je i posljednje pružilo otpor kroz poznati Batonov ustanak, čiji je i vođa Baton bio pripadnik. Do danas su pronađena dva epigrafska spomenika koja jasno svjedoče ulozi Dezitijata u navedenom procesu. Na prvom se spominje izvjesni Nervi, sin Laide koji je bio mornar u sastavu Rimske mornarice, dok se na drugom spominje izvjesni Temas, sin Platora, koji je bio pripadnik konjaničke rimske jedinice stacionirane u dalmatinskom zaleđu.
Prvi spomen Dezitijata imamo na ploči rimskog cara Vespanzijana (69 – 79) koji veteranima, njihovoj djeci i suprugama, koji su sužili u II rimskog legiji Adiutrix “vjerna i odana”, i koji su časno služili Rimu, daje rimsko građanstvo kao i pravo na rimski brak. Među popisanim imenima nalazi se i ime osobe koja je naseljavala prostore antičke BiH, Nerve, sina Laida, Dezitijata. Pored njega spominje se i čitav niz drugih imena, za koje se također može reći da su balkanskog porijekla.
Legija Adiutrix “vjerna i odana” koju je i služio Laida nastala je u vrijeme građanskog rata u Rimu poznatog kao “rat četiri cara” tokom 68. i 69. godine i to od mornara ravenske flote koja je podržala budućeg cara Vespanzijana u njegovom sukobu sa Vitelijem. Prvo borbeno iskustvo legija je imala u ljeto 70. godine prilikom gušenja Batavskog ustanka. Tom prilikom njegovu grupu je predvodio Kvint Petilije Kerialije. Prezimila je na sjevernoj granici, a naredne 71. godine zamijenjena je X legijom Gemina.
Nakon toga prebačena je i u Britaniju. Obzirom da se predpostavlja da je izvjesni Nerve iz legije otpušten u mjesecu martu 70. godine onda je sasvim izvjesno da nije ni učestvovao u navedenim borbama, tako da je svoju nagradu stekao tokom građanskog rata kada se borio na strani cara Vespanzijana. Gotovo je sigurno da je tokom sukoba imao veću čast, tj. status komandanta, pa čak i da je komandovao jednom od većih jedinica rimske vojske. Preko Nerve poznajemo i ime još jednog Dezitijata – njegovog oca Laide, koji je rođen krajem Batonovog ustanka. Samim time vjerovatno je i Nervin djed učestvovao u Batonovom ustanku na strani Batona Dezitijatskog. Na osnovu toga može se zaključiti da su Iliri već pedesetak godina kasnije imali jasno izgrađen stav lojalnosti prema Rimu. Nakon što je odslužio vojni rok, Nerva se nastanio na prostoru kampanske obale, gdje se nalazi poznati vulkan Vezuv. Poznato je da je tu postojalo mjesto naseljeno isključivo ratnim veteranima sa prostora današnje BiH i susjednih zemalja. Obzirom da je mjesto nestalo prilikom velike erupcije vulkana 24. avgusta 79. godine vrlo je vjerovatno da je i Nerve sa svojom porodicom stradao prilikom tog nemilog događaja.
Zahvaljujući drugom natpisu, iz Garduna kod mjesta Trilja, znamo i ime drugog ratnika Dezitijata koji je kao konjanik služio u plačenićkom sastavu rimske vojske. Riječ je o izvjesnom Temansu, sinu Platora, Dezitijatu i veteranu I belgijske kohorte, čiji je komandant bio Valerije Prokula koji je umro u 45. godini a rimsku vojnu službu je obavljao tačno 24 godine. Temans je bio komandant odreda turma sastavljenog od 30 ljudi. I belgijska kohorta je na naše prostore došla u vrijeme Batonovog ustanka i pored činjenica da je uglavnom bila sastavljena od belgijsko – galskih elemenata, zadržavši se u provinciji Dalmaciji vremenom je poprimila i ilirski karakter. Na epigrafskom spomeniku kojeg mu je podigla njegova žena Julija Vesa spominje se i Temans. U vojnu službu je ušao sa 21 godinom, a bio je iz reda bogate Dezitijatske porodice. U službu je stupio dobrovoljno i izgradio je uspješnu vojnu karijeru. Supruga mu je bila rimska građanka, ali gotovo sigurno domorodačkog porijekla. Nakon penzionisanja, tj. prelaska u redovnu vojsku veksilijara, Temans je nastavio živjeti u okolini vojnog logora Tilurij i nije se vraćao u bosansko područje. Sasvim je sigurno da se u potpunosti romanizirao. Epitaf je moguće otkriti više špekulativno nego egzaktno. Obzirom da se Temans pojavljuje sa jasnom dezitijatskom sviješću to dokazuje da je on živio prije 212. godine kada je otpočeo proces romanizacije, tako da bi prva polovina II stoljeća bila najrealniji opseg gdje bismo ga mogli smjestiti.
