U septembru 1943. godine četničke vojne formacije pokreću veliku ofanzivu prema Sarajevu. U periodu od 17. septembra do 14. oktobra zauzele su niz mjesta u istočnoj Bosni: Zvornik, Rudo, Višegrad, Rogaticu i u konačnici Renovica. Prilikom teških borbi sa njemačko – hrvatskim snagama u dolini Lima i Prače, četnici su imali niz velikih uspjeha i u konačnici 14. oktobra 1943. godine 18 500 četnika dolazi nadomak Sarajeva. U jednom njemačkom dokumentu koji govori o četničkoj ofanzivi, spominje se odbrambena linija Pale – Mokro – Sokolac. Kada je kod Renovice poražen domobranski bataljon, hrvatske snage su se povukle prema Palama, nakon čega je izdato naređenje “da se strijeljaju svi oni koji se povlače”. I pored jednog puka njemačkoj pojačanja, koji je došao iz Albanije, četnici su nastavili prodor prema Sarajevu i sredinom oktobra ga stavili pod opsadu. Naime, Operativno odjeljenje 369. divizije u izvještaju poslamom 14. oktobra u 18 sati i 40 minuta prvi puta opisuje pun krug četničkog obruča oko Sarajeva. Kako stoji u njemačkim dokumentima očekivan je ustanak četničke pete kolone u Sarajevu, “jer se u njemu nalazi jedna grupa ilegalaca koja podržava Mihailovića a ne Tita”, a izdata je i naredba da se objese četnički taoci u Sarajevu.
U momentu izbijanja četnika pred Sarajevo u njemu su se nalazile veće domobranske jedinice u koje Nijemci nisu imali povjerenje, ali i dijelovi 369. njemačke divizije. Veće partizanske jedinice su se tada nalazile zapadno od Sarajeva i izvodile operacije koje su ugrožavale Zenicu, Travnik, Zavidoviće, Kiseljak i prugu za Konjic.
Prava borba za Sarajevo počinje sa 15. oktobrom 1943. godine, koji se i uzima za početak opsade Sarajeva. Nakon poraza na frontu Jabučko polje – Mesići – Rogatica, Nijemci su su bili primorani povući se daleko na zapad, na liniju Sokolac – Mokro – Pale, koja je bila duga 37 kilometara. U popodnevnim satima šef štaba 3. hrvatskog korpusa je izvjestio 369. njemačku diviziju da su “Pale većinski naseljene pravoslavnim stanovništvom”, zbog čega, “postoji opasnost da će oni izdati četnicima nove položaje”. Bila je to posljednja odbrana Sarajeva iz pravca istoka, odakle su nadirali četnici. Južna odbrana grada nalazila se na samoj periferiji grada. Front odbrane nije postojao jedino na zapadnoj i jugozapadnoj strani, dok je na ostalim dijelovima “samo ojačan u slučaju prevencije od mogućih četničkih napada”. Dijelovi četničkih jedinica pod komandom majora Milorada Momčilovića napadali su iz pravca Kalinovika, dok je drugu grupu, koja je imala zadatak napasti Sarajevo iz pravca sjevera, predvodio pukovnik Gojko Borota. On je ujedno komandovao i sarajevskim ilegalcima. Nijemci su imali lošu procjenu da će dio četnika, pod komandom Momčilovića, napasti Dubrovnik. Podršku četničkoj ofanzivi na Sarajevo davale su dvije baterije topova.
Dana 16. oktobra četničke jedinice su zauzele i Praču, dok je njemačkim i hrvatskim snagama naređeno da vrše izviđanja prema jugu, jugoistoku, istoku i sjeveru. Istovremeno je naređeno hrvatskoj avijaciji da vrši izviđanje iz zraka, ali zbog loših vremenskih uslova avijacija nije mogla djelovati. U ranim jutarnjim satima 17. oktobra četnici zauzimaju područje Pala i Sokoca, dok su mostovi sa obe strane pruge prema Goraždu uništeni. Istog dana, nakon pristiglih pojačanja, Nijemci i domobrani pokreću kontraofanizvu prema Goraždu te oslobađaju Praču, bez velikog otpora, dok su istovremeno domobranske jedinice vodile borbe protiv četnika na Romaniji. U dnevnom izvještaju 15. njemačkog korpusa od 18. oktobra navedeo je da se “četnici povlače iz Vukosavljevića i Pala prema Romaniji, preko poteza Podgrab – Prača, prema sjeveru, istoku i jugu”. Zatim se prenosi “izjava mještana” da se “jake bande” nalaze u Ponoru. Domobranske jedinice dobijaju zadatak da obezbijede Bistricu, izvor rijeke Prače i prugu prema Stamobolićima. Nakon razmještanja, dan ranije, njemački položaji su se nalazili kod Viteza – između Pala i Prače, te prema Vogošći. Obzirom na nepovjerenje prema Hrvatima, Nijemci su ojačali odbranu prvenstveno svojim pripadnicima, a procjenjuje se da se tada na odbrambenim linijama nalazilo oko 10 000 osovinskih vojnika, naspram 18 500 četnika koji su bili u napadu.
U jutarnjim satima 18. oktobra prilikom izviđanja terena uočene su brojne izbjeglice kod Mokrog, koje su radi zaštite smještene u napuštene srpske kuće. Lokalno srpsko stanovništvo je imalo dojavu o četničkoj ofanzivi tako da se zbog odmazde na vrijeme iselilo. Iako avijacija, koja je vršila izviđanje sve do Višegrada, nije uočila veće grupe četnika, naređeno je utvrđivanje linija kod Mokrog. Ipak, četnici su kod Bijele Vode i Kratelja napali grupe domobrana, dok su na željezničkoj stanici u Reljevo napali i zarobili jedan transportni voz. Sutradan su jedinice 15. korpusa njemačke vojske, u dvije kolone, izvele napad uz podršku oklopnog voza duž pruge Mokro – Rogatica. Nešto kasnije je hrvatsko zrakoplovstvo bombardovalo četnički položaj Crni vrh, južno od Prače. Njemački napad prema Prači gotovo da nije imao nikakvog dodira sa neprijateljem. Međutim, četnici su opkolili i napali drugu kolonu, koja je išla bez oklopnog voza. Iako opkoljeni sa tri strane Nijemci su nanijeli teške gubitke četnicima koji su imali 84 poginula, dok su Nijemci imali 6 mrtvih i isto toliko nestalih boraca. Međutim, i pored velikih gubitaka, četnici su nastvili sa napadom tako da su se Nijemci bili primorani povući prema Vitezu. Prilikom povlačenja Nijemci su izvršili odmazdu nad srpskim civilima i tom prilikom likvidirali blizu 100 njih. Istog dana, 19. oktobra, u izvještaju 369. njemačke divizije prvi puta je navedeno djelovanje četničke artiljerije po frontu, tačnije granatirana je ustaška kasarna na Sokocu. Prilikom izviđanja terena, sedam kilometara jugozapadno od Sarajeva, zarobljen je jedan četnički kurir koji je prilikom ispitivanja kazao da uskoro dolazi veća grupa četnika radi planiranja napada na aerodrom “Butmir”. Brojni iskazi hrvatskih jedinica ali i mještana sa terena svjedoče o koncentraciji nekoliko hiljada četnika na frontu oko Sarajeva, što je bio jasan znak mogućeg većeg napada. Zbog toga tokom cijelog dana vršeno je ojačavanje istočnog dijela fronta kod Sarajeva. Narednog, 20. oktobra četnici su izveli još jedan napad na voz u Sjetnici, ali bez žrtava. Također, došlo je do prvog frontalnog sukoba ustaša sa četnicima na Sokocu.
U jutarnjim satima 21. oktobra četnici su izvrišili neuspješan napad na oklopni voz u blizini Stambolića, ali i vrše prvi ozbiljniji napad iz pravca Viteza te osvajaju važnu kotu 1 037. Istovremeno je došlo i do žestokih borbi sa domobranima i ustašama na Sokocu, a iz komande 369. njemačke divizije je izvješteno “da su veza sa Sokocem izgubljena”. Četnici su savladali domobrane u Sjetlini i Podbukovici. Zbog žestokog četničkog napada Nijemci su bili primorani rasporediti bateriju artiljerije kod Mokrog. U večernjim satima napadnuta je i zapaljena baza Pračko vrelo. Gotovo istovremeno izvršen je i četniki napad na željezničku stanicu Ilijaš i Vogošća, poslije čega su napali naselje Semizovac. Nijemci su izvjestili da je “uslijedio pravi napad četnika na Sarajevo” i da se “vode žestoke borbe na sjeverozapadnim prilazima Sarajevu”. Njemačka procjena je ponovo išla u krivom smijeru, tako što se smatralo da četnici nastoje izvesti napad na Brezu, a ne na sam grad, zbog čega niti linije nisu bile znatno utvrđene na sjeverozapadnim prilazima Sarajevu. Ipak, ispostavit će se da je napad iz pravca sjeverozapada bio zapravo “maskiranje” za glavni napad – uništenje 1. ustaške brigade na Sokocu. Napad na Sokolac trebao je da se izvede u noći između 21. i 22. oktobra 1943. godine. Nakon što bi se savladale ustaške i domobranske snage na Sokocu četnici bi bez problema prišli Sarajevu sa sjeverne i istočne strane poslije čega bi koordinaciji sa snagama koje su već napadale prema Ilijašu i Vogošći izvršili sveopšti napad na Sarajevo. Međutim, prije početka napada četnički sarajevski front je slomljen, a da Nijemci to nisu ni znali, niti taj dan a niti dan kasnije. Naime, prije nego što su četnici napali ustaše, njih su sa leđa napali partizani i to svim mobilnim jedinicama koje su posjedovali. Time su partizani poslije Bitke na Neretvi još jednom dokusurili svog glavnog neprijatelja – četnike, koji su se poslije teškog poraza povukli prema Višegradu.
Još 1. oktobra 1943. godine Josip Broz Tito je naredio 2. udarnom korpusu da “preduzme sve kako bi se onemogućila četnička mobilizacija”. Ipak, zbog poteškoća u 2. udarnom korpusu, koji je tek prolazio proces formiranja, u borbu protiv četnika kod Sarajeva je stigla 5. krajiška divizija jačine 3 000 ljudi, koja je 10. oktobra krenula sa linije Fojnica – Gornji Vakuf, preko Kalinovika. Dan ranije, najavljen je dolazak i 1. proleterske divizije, kojoj je prije pokreta naglašeno: “Prvenstveno raščistiti potpuno sa četnicima”. Pored navedenih jedinica u borbu protiv četnika upućene su sve partizanske jedinice koje su bez većih poteškoća bile u mogućnosti doći do položaja oko Sarajeva: 6. lička divizija, 3. udarni korpus, te lokalne jedinice. Sat pred ponoć, 21. oktobra, prije nego što će izvesti odlučujući napad na ustaše u Sokocu, četnici su sa sjevera napadnuti od strane 27. divizije 3. korpusa, a sa juga od strane 5. krajiške divizije.
O tome šta se dešavalo te noći, vođa četnika Draža Mihailović je zapisao: “Napad na Sokolac trebao je da se izvrši 22. oktobra, po noći. Uoči 22. oktobra komunisti su se izdajnički i podmuklo podvukli pozadi naših snaga koje su došle iz Srbije i udarili u leđa, a u isto vreme ustaše i Nemci izvršili su udar sa fronta. Ovo neka posluži kao najbolji dokaz svima da su komunisti u punoj saradnji sa ustašama i Nemcima a u svoje redove primili su sav ološ koji mrzi Jugoslaviju i Srbe… Zbog ovog komunističkog izdajničkog napada mi smo morali napustiti opsadu Sokolca. Kažite svima ovaj slučaj kao najbolji dokaz da je komunistička borba protiv okupatora samo laž.”
