Prema historičaru Smailu Čekiću, autoru nekoliko knjiga o agresiji na BiH, kada je u pitanju period posljednje decenije XX stoljeća, odnosno uži period agresije na Republiku Bosnu i Hercegovinu, mnogobrojni relevantni izvori različite provenijencije pouzdano ukazuju na dvije početne i osnovne, bitne, fundamentalne, odredbe: prvo na RBiH je izvršena klasična oružana agresija, odnosno zločin protiv mira i sigurnosti čovječanstva, što je, po osnovnom shvatanju i definiciji međunarodni oružani sukob i drugo, na okupiranim teritorijima RBiH i gradovima u opsadi nad Bošnjacima je izvršen najteži zločin – genocid.
Bitne su činjenice koje ukazuju na potvrdu osnovnih izvora i relevantne dokumentacije: srpski nacizam je ponovo – tokom posljednje decenije XX stoljeća – generirao najteže zločine koji su poznati čovječanstvu; srpska nacionalistička elita (politička, intelektualna i crkvena) je, na temelju velikodržavnog projekta Velike Srbije (“svi Srbi u jednoj državi”), devedesetih godina XX stoljeća dovela do unutrašnje krize u SFRJ i razbila zajedničku državu;
Srbija je, izmjenom Ustava od 28. septembra 1990. godine praktično izvršila secesiju (od SFRJ) i preuzela funkcije samostalne, suvrene i nezavisne države, čime je sama izuzeta iz pravnog sistema SFRJ, što je po zakonima SFRJ predstavljalo najteže krivično djelo; agresija na RBiH i genocid nad Bošnjacima čine suštinu zajedinčkog zločinačkog poduhvata država SRJ i Republike Hrvatske, njihovih rukovodstava i brojnih rukovodilaca političkog, vojnog, policijskog i upravnog vrha, te njihovih petokolonaša, kolaboracionista i plaćenika.
Namjera tog zločinačkog čina, utemeljena na srpskom i hrvatskom velikodržavnom projektu, imala je za cilj zauzimanje RBiH kao države, te “konačno rješenje” muslimanskog pitanja – istrebljenje Bošnjaka ili njihovo svođenje na beznačajnu etničku skupinu. U funkciji tih zločinačkih aktivnosti poslušno su se, kao saradnici i izvršioci, stavili servilni petokolonaši iz BiH (HZHB, RS i APZB) i Hrvatske (RSK); radi ostvarenja navedenog zločinačkog poduhvata preduzete su sljedeće aktivnosti: razbijen je ustavni koncept odbrane SFRJ, smanjena i razoružana TO BiH i još nekih konstitutivnih elemenata Federacije, JNA je, od antifašističke i multietničke, “transformisana” u velikosrpsku vojsku, obnovljeni su i eskalirali i Velikosrpski i Velikohrvatski pokret; utvrđeni su metodi, mehanizmi i postupci planiranja i pripremanja zločina, postignut je načelan dogovor o uništenju BiH (marta 1991.), omeđavane su granice Velike Srbije i Velike Hrvatske, organizovana je i naoružana peta kolona susjednih država u BiH, komandovanje na okupiranim teritorijama objedinjeno je u rukama šefova susjednih država okupacionih sila, zauzete su polazne pozicije za agresije i druge zločinačke aktivnosti.
Agresija na BiH i nedjela nad Bošnjacima su isplanirana sa jasno postavljenim ciljem, naređeni sa nadležnih političkih i vojnih mjesta i izvršeni planski, sistematski i organizovano. Poznate su države agresori, zatim ideolozi, planeri, naredbovci, izvršioci i saradnici, te kako su zločini izvršeni i zbog čega su izvršeni. Genocid nad Bošnjacima u BiH je dobro osmišljen i još bolje izveden, uz masovno učešće srpskog naroda. Samo u genocidu nad Bošnjacima BiH u sigurnosnoj zoni UN-a Srebrenici, jula 1995. godine, prema istraživanjima Vlade RS-a učestvovalo je preko 25 000. Za istrebljenje Bošnjaka, međunarodnim humanitarnim pravom zaštićene grupe (nacionalne i vjerske), postojala je genocidna zločinačka namjera i genocidni plan. Slobodan Milošević je “bio učesnik u udruženom zločinačkom poduhvatu, koji je uključivao i rukovodstvo bosanskih Srba, čiji su cilj i namjera bili da se djelimično unište bosanski Muslimani kao grupa” (ICTY, Tužilac protiv Miloševića, Odluka o prijedlogu za donošenje oslobađajuće presude, Hag, 16. juni 2004.)
Agresija na RBiH je, uz embargo na naoružanje i humanitarnu politiku UN-a, Evrope i međunarodne zajednice i međunarodnu strategiju ignoriranja velikodržavnog fašističkog i genocidnog projekta Velike Srbije, bila sastavni dio Miloševićeve državne politike, u čije je ime najveći dio BiH okupiran, a Bošnjaci ubijeni, protjerivani i odvođeni u konclogore zbog njihove nacionalne i vjerske pripadnosti i zauzimanja njihove zemlje, pljačkanja materijalnih dobara i druge pokretne imovine, te otimanje i prisvajanje njihovih kuća i stanova i zatiranje tragova kulturnih i civilizacijskih tekovina. Kolaboracionisti velikosrpskog agresora (zvanična politika RS-a) su pod neposrednim rukovodstvom, organizacijom, komandom, učešćem i podrškom države SRJ, koja je okupirala 70% teritorije RBiH, učestvovali u nedjelima, zločinu protiv čovječnosti i nad Bošnjacima. Rukovodstvo kolaboracionističke tvorevine RS, na čelu sa Radovanom Karadžićem, Momčilom Krajišnikom, Biljanom Plavšić i dr., koju je generirao srpski nacizam i na kostima ubijenih Bošnjaka inaugurirao genocidnu tvorevinu nazvanu republikom, imalo je genocidnu namjeru i genocidni plan o istrebljenju Bošnjaka.
U zauzimanju Srebrenice, učestvovale su, pored vojnih i policijskih snaga kolaboracionističke i genocidne Vojske Republike Srpske i oružane snage SRJ (Vojska Jugoslavije i MUP Republike Srbije). Tako su, primjera radi, neposredno u egzekucijama zarobljenih Bošnjaka učestvovali pripadnici VJ i specijalne jedinice MUP-a Srbije. Masovne grobnice i koncentracioni logori su bitni pokazatelj agresije i realizacije njene osnovne namjere – biološko i duhovno istrebljenje Bošnjaka, odnosno genocid nad tim narodom. Genocid nad Bošnjacima se i dalje prikriva, minimalizira, relativizira i osporava, uključujući i presude meuđunarodnih i nacionalnih krivičnih sudova, kao i rezultate Komisije za istraživanje događaja u i oko Srebrenice od 10. do 19. jula 1995. godine. Vlada RS-a i Radne grupe za sprovođenje zaključaka iz konačnog izvještaja Komisije za istraživanje događaja u i oko Srebrenice od 10. do 19. jula 1995. godine. Permanentno i kontinuirano se izjednačavaju žrtve genocida i njihovi izvršioci, što je nedopustivo i na sasvim pogrešan način se unaprijed, bez ikakvog istraživanja, daju kvalifikacije o tako značajnom pitanju, kao što je karakter zločina, a što ne odgovara činjeničnom stanju i u suprotnosti je sa relevantnom dokumentacijom.
Svjedoci smo, nažalost, sve prisutnije pojave manipulisanja žrtvama rata u BiH krajem XX stoljeća, pri čemu se posebno aktivno angažuju kvazi istraživači. Nosioci manipulacije su različiti i raznovrsni, kako pojedinci, tako i grupe, razna udruženja, ustanove i drugi, čiji su interesi i ciljevi vrlo različiti i teško ih je artikulisati, otkriti, identifikovati, utvrditi i konstatovati na jedinstven način. Mi ih identifikujemo kao nedobronamjerne, tendenciozne i kontraproduktivne, sa mogućim i veoma teškim, dugoročno štetnim implikacijama po BiH kao državu i sve njene građane, bez obzira na nacionalnu, vjersku i političku pripadnost. Osnovu za ovu kvalifikaciju proizilazi iz činjenice da se tzv. istraživanja ne organizuju i ne realizuju na naučnoj osnovi i naučno utvrđenoj proceduri, kojom se propisuje odvijanje procesa, od istraživačke ideje o konstituisanju rezultata naučnog istraživanja i njihove eventualne primjene u naučnoj i društvenoj praksi. Opšte je poznato da postoji samo jedna istina, a da je cilj nauke naučna istina, do koje se upravo dolazi primjenom naučnih metoda.
Srpski narod i njegova politička i naučna elita nisu se distancirali od izvršenog genocida, a kamoli da se žrtvama izvine i (za)traže oprost i pruže ruku pomirenja. Umjesto toga, oni u kontinuitetu negiraju genocid i odgovornost za zločine prebacuju na žrtvu genocida, te izmišljaju i falsifikuju historijske činjenice, kao što je, pored ostalog, primjera radi, “teza” da su legalni organi vlasti RBiH protjerali Srbe sa područja Sarajeva, uključujući i “više od 650 univerzitetskih profesora i asistenata”. Entitet RS je genocidna tvorevina velikosrpskog nacizma, nastala na teškim kršenjima međunarodnog humanitarnog prava, obilježena i natopljena, uglavnom, bošnjačkom krvlju, te omeđena i prekrivena brojnim masovnim grobnicama i koncentracionim logorima, u kojoj legalno djeluje fašistička organizacija. Političko rukovodstvo i druge strukture RS, u skladu sa velikosrpskom ideologijom, politikom i praksom, na sve moguće načine opstruiraju jačanje države BiH i konstantno sprovode politiku secesije, uništavanja i uništenja države BiH.
